Bài giáo lý bằng tiếng Ý (Bản dịch tòan văn)
15 mars 2023 18:20 Hélène Ginabat – Audience Générale
Đức Giáo Hoàng gặp đám đông trên Quảng Trường Thánh Phêrô trong triều kiến chung
« Lắng nghe, khiêm hạ, phục vụ người khác : đó là phục vụ, đó là Kitô hữu, đó là tông đồ » : chính với công thức sắt đá này mà ĐGH Phanxicô đã định nghĩa « Tông đồ » là gì trong bài giáo ly của ngài về chủ đề « Niềm đam mê rao giảng Tin Mừng : lòng hăng hái tông đồ của người tín hữu »
Trong buổi triều kiến chung, hôm thứ tư 15/3/2023, trên Quảng Trường Thánh Phêrô, ĐGH Phanxicô đã tiếp tục sự giảng dạy của ngài về rao giảng Tin Mừng và lòng hăng hái tông đồ. Ngài đã dành bài giáo lý thứ 7 này về chủ đề ý nghĩa của từ ngữ « tông đồ » từ Công Đồng Vatican II. Hội Thánh « là tông truyền », độc lập với « những việc đột xuất không quan trọng của thời điểm », ngài tuyên bố.
Là tông đồ, chính là « được sai đi làm sứ vụ », Đức Giáo Hoàng khẳng định, giống như mười hai tông đồ được sai đi trên thế gian bởi Đức Kitô phục sinh. Cũng chính là một « ơn gọi », một « ơn gọi nhưng không của Thiên Chúa » gửi đến « tất cả mọi người », linh mục, người tận hiến và tín hữu giáo dân : « kho báu mà bạn đã nhận được với ơn gọi Kitô giáo, bạn hãy cho đi : đó là động lực của ơn gọi, đó là động lực của sự sống », ngài nhấn mạnh.
Đối với Công Đồng, « sự hợp tác của các giáo dân với giáo quyền » không phải đơn giản là « một sự thích ứng mang tính sách lược với những tình thế mới ». Đức Giáo Hoàng cảnh báo chống rủi ro thiết lập trong Hội Thánh « những thứ hạng đặc quyền » tính theo các đặc sủng và các thừa tác vụ. Ngài mời gọi hãy « suy nghĩ lại về nhiều khía cạnh trong các mối quan hệ của chúng ta », « mang tính quyết định để rao giảng Tin Mừng ». Và ngài nhấn mạnh : ơn gọi chung cho tất cả mọi người, đó là « phục vụ người khác, trong sự khiêm nhượng ».
Bài giáo lý của ĐGH Phanxicô bằng tiếng Ý (Bản dịch toàn văn)
Thân chào quý anh chị em !
Chúng ta tiếp tục các bài giáo lý về niềm đam mê rao giảng Tin Mừng : không chỉ về ‘‘rao giảng Tin Mừng’’, nhưng niềm đam mê rao giảng Tin Mừng và, ở trường học của Công Đồng Vaticanô II, chúng ta tìm cách hiểu rõ hơn ý nghĩa làm ‘‘tông đồ’’ ngày hôm nay. Từ ngữ ‘‘tông đồ’’ gợi nhớ đến nhóm Mười Hai môn đệ được Chúa Giêsu chọn. Đôi khi người ta gọi là ‘‘tông đồ’’ một số các thánh, hay nói chung là các giám mục : họ là các tông đồ, bởi vì họ đi nhân danh Chúa Giêsu. Nhưng chúng ta có ý thức được rằng chức năng tông đồ liên quan đến cả mỗi người Kitô hữu không ? Chúng ta có ý thức được rằng điều đó có liên quan đến mỗi người trong chúng ta không ? Quả vậy, chúng ta được kêu gọi để trở thành tông đồ – nghĩa là những người được sai đi – trong lòng một Giáo Hội mà chúng ta tuyên xưng là tông truyền trong Kinh Tin Kính.
Như vậy, là tông đồ có nghĩa là gì ? Đó là được sai đi cho một sứ vụ. Biến cố điển hình và mang tính nền tảng là biến cố Chúa Kitô phục sinh sai các tông đồ của Người đi khắp thế gian, bằng cách truyền lại cho các ông quyền phép mà Người đã chính mình nhận được từ Chúa Cha và Người đã ban cho các ông Thánh Thần của Người. Chúng ta đọc trong Tin Mừng theo thánh Gioan : « Bình an cho anh em ! Như Chúa Cha đã sai Thầy, thì Thầy cũng sai anh em », nói xong, Người thổi hơi vào các ông và bảo : « Anh em hãy nhận lấy Thánh Thần » (Ga 20, 21-22).
Một khía cạnh căn bản nữa của căn tính người tông đồ là ơn gọi, nghĩa là lời kêu gọi. Đã như thế từ lúc ban đầu, khi Chúa Giêsu « gọi đến với Người những kẻ Người muốn. Và các ông đến với Người » (Mc 3,13). Người lập các ông thành nhóm và ban cho các ông danh nghĩa ‘‘tông đồ’’, để các ông ở với Người và để Người sai các ông đi rao giảng (x. Mc 3,14 ; Mt 10, 1-42). Thánh Phaolô tự giới thiệu mình như thế trong các thư của ngài : « Tôi là Phaolô, … được gọi làm tông đồ » (1Cr 1,1), nghĩa là được sai đi, và còn nữa : « Tôi là Phaolô, tôi tớ của Đức Kitô Giêsu ; tôi được gọi làm Tông Đồ, và dành riêng để loan báo Tin Mừng của Thiên Chúa » (Rm 1,1). Và ngài nhấn mạnh trên sự kiện là « Tông Đồ không phải do loài người, cũng không phải nhờ một người nào đó, nhưng bởi Đức Giêsu Kitô và Thiên Chúa là Cha, Đấng đã cho Người từ cõi chết trỗi dậy » (Gl 1,1) ; Thiên Chúa đã gọi ngài từ trong lòng mẹ ngài để rao giảng Tin Mừng cho các dân tộc (x. Gl 1, 15-16).
Kinh nghiệm của Mười Hai tông đồ và sự làm chứng của thánh Phaolô, ngày hôm nay vẫn còn chất vấn chúng ta. Các ngài mời gọi chúng ta hãy kiểm chứng thái độ, sự lựa chọn và những quyết định của chúng ta, từ những dấu mốc này : tất cả tùy thuộc vào một ơn gọi nhưng không của Thiên Chúa ; Thiên Chúa cũng chọn chúng ta cho những sự phục vụ vốn đôi khi có vẻ như vượt quá khả năng của chúng ta hay không phù hợp với những chờ đợi của chúng ta ; với ơn gọi nhưng không, phải đáp trả một cách nhưng không.
Công Đồng dạy rằng : « Ơn gọi làm Kitô hữu tự bản chất cũng là ơn gọi làm tông đồ » (Sắc lệnh Apostolicam actuositatem [AA], 2). Đây là một ơn gọi chung, « cùng chung một phẩm giá giữa các chi thể do được tái sinh trong Đức Kitô, cùng chung một ân sủng là con cái Thiên Chúa và cùng chung một ơn gọi hướng tới sự toàn thiện ; chỉ có một ơn cứu độ, một niềm hy vọng và một đức ái không phân chia » (Hiến Chế Lumen gentium [LG], 32).
Đây là một ơn gọi liên quan đồng thời với những người đã lãnh nhận bí tích truyền chức thánh, những ngượi tận hiến, cũng như mỗi tín hữu giáo dân, nam hay nữ, đây là một ơn gọi cho tất cả mọi người. Bạn, kho báu mà bạn đã nhận được với ơn gọi Kitô giáo, bạn phải cho nó đi : đây là động lực của ơn gọi, đó là động lực của sự sống. Đây là một ơn gọi cho phép hoàn thành nhiệm vụ tông đồ của riêng mình, một cách tích cực và sáng tạo, giữa lòng một Giáo Hội trong đó « có nhiều thừa tác vụ khác nhau, nhưng đều trực thuộc một sứ mệnh duy nhất. Đức Kitô đã trao phó cho các tông đồ và những đấng kế vị các ngài nhiệm vụ giảng dạy, thánh hóa và cai quản nhân danh Người và trong quyền năng của Người. – Nhưng cũng cho các giáo dân : tất cả quý anh chị em, đa số quý anh chị em là giáo dân – Phần các giáo dân, vì được tham dự thực sự vào chức năng tư tế, ngôn sứ và vương đế của Chúa Kitô, nên cũng góp phần thực hiện sứ mệnh của toàn thể dân Chúa trong Giáo Hội và trên trần gian » (AA, 2)
Trong khuôn khổ đó, Công Đồng hiểu như thế nào về sự hợp tác của các giáo dân với giáo quyền. Công đồng dự kiến ra sao ? Có phải đơn giản chỉ là một sự thích nghi mang tính sách lược với những tình thế mới mẻ sẽ xẩy ra không ? Hoàn toàn không, không hề có chuyện đó : nó còn hơn thế đó, là cái gì vượt khỏi những ngẫu nhiên của thời diểm và giữ nguyên giá trị của nó cho chúng ta. Giáo hội là như thế đo, Giáo Hội là tông truyền.
Trong khuôn khổ sự thống nhất của sứ vụ truyền giáo, sự đa dạng của các đặc sủng và các thừa tác vụ không được làm nẩy sinh, trong thân thể giáo hội, những đẳng cấp đặc quyền : Đây không phải là một sự thăng chức, và khi bạn quan niệm đời sống Kitô hữu như một sự thăng chức, rằng người ở trên đỉnh chỉ huy những người khác bởi vì người đó đã thành công leo lên cao hơn, thì đó không phải là Kitô giáo. Đó là thuần túy tà giáo. Ơn gọi Kitô giáo không phải là một sự thăng chức để vươn mình lên cao hơn, không phải thế ! Nó là chuyện khác. Và đó là một chuyện quan trọng, « mặc dù theo ý Đức Kitô, một số người được đặt làm thầy dạy, làm người phân phát các mầu nhiệm và làm chủ chăn vì những người khác, nhưng tất cả mọi người đều thực sự bình đẳng về phẩm giá và về hoạt động chung của toàn thể các tín hữu trong việc xây dựng thân mình Đức Kitô » (LG,32). Ai là người có phẩm giá cao nhất trong Giáo Hội : giám mục, linh mục phải không ? Không… chúng ta tất cả đều là các Kitô hữu để phục vụ người khác. Ai là người quan trọng nhất trong Giáo Hội : vị nữ tu hay người giáo dân bình thường, em nhỏ hay đức giám mục ? Tất cả mọi người đều bình đẳng, chúng ta bình đẳng, và khi một trong những bên cho rằng mình quan trọng hơn những người khác và vênh mặt lên, thì đó là sai lầm. Đó không phải là ơn gọi của Chúa Giêsu. Ơn gọi mà Chúa Giêsu ban cho tất cả mọi người – nhưng nhất là những người dường như đang ở những địa vị cao hơn – là sự phục vụ, phục vụ người khác, trong sự khiêm nhượng. Nếu bạn thấy một người trong Giáo Hội có một ơn gọi cao hơn và bạn thấy người đó kiêu căng hợm hĩnh, bạn sẽ nói ‘‘tội nghiệp cho người đó’’ bạn hãy cầu nguyện cho người đó vì người đó đã không hiểu ơn gọi của Thiên Chúa là gì. Ơn gọi của Thiên Chúa là sự thờ phượng Chúa Cha, là tình yêu đối với cộng đoàn và sự phục vụ. Đó mới là tông đồ, đó mới là sự làm chứng của các tông đồ.
Vấn đề bình đẳng về phẩm giá mời gọi chúng ta hãy suy nghĩ lại nhiều khía cạnh trong những mối quan hệ của chúng ta, vốn mang tính quyết định cho việc rao giảng Tin Mừng. Thí dụ, chúng ta có ý thức được rằng bằng lời nói của chúng ta, chúng ta có thể xúc phạm đến phẩm giá của người khác, do đó phá hoại những quan hệ trong Giáo Hội không ? Trong lúc mà chúng ta cố gắng đối thoại với thế giới, chúng ta cũng có biết rằng phải đối thoại với chính chúng ta là các tín hữu không ? Hay là trong giáo xứ, người này chống người kia, người này nói xấu người kia để vươn lên cao hơn không ? Chúng ta có biết lắng nghe để hiểu biết những lý luận của người khác, hay là chúng ta áp đặt ý kiến của chúng ta, có khi dùng cả những lời ngon ngọt không ? Lắng nghe, khiêm hạ, phục vụ người khác : cái đó là phục vụ, cái đó là người Kitô hữu, cái đó là tông đồ.
Quý anh chị em thân mến, Chúng ta đừng sợ tự đặt cho mình những câu hỏi này. Chúng ta hãy bỏ trốn sự phù phiếm, sự kiêu căng hợm hĩnh của những địa vị. Những lời nói đó có thể giúp chúng ta xét lại cách chúng ta sống ơn gọi Rửa Tội của chúng ta như thế nào, cách chúng ta sống tư cách là tông đồ như thế nào trong một Giáo Hội tông truyền, vốn là để phục vụ người khác.
Copyright © Libreria Editrice Vaticana
Mai Khôi dịch từ bản tiếng Pháp của Zenit.
